«Լրատվամիջոցների մասին օրենքը» կարող է վերանայվել Սահմանադրական դատարանի կողմից
2023 թվականի մարտի 31-ին ԱՀ Մարդու իրավունքների հանձնակատար (օմբուդսմեն) տիկին Սաբինա Ալիևյան 24saat.org և az24saat.org առցանց մեդիա ռեսուրսները չներառելու հետևանքով առաջացած իրավական խնդիրների հետևանքով 2023թ. Ադրբեջանական ԶԼՄ-ների զարգացման գործակալության կողմից մեդիա ռեգիստրում ստեղծված «24saat.org» ՍՊԸ-ն պաշտոնական հարցում է ուղարկել՝ խնդրելով հնարավոր իրավական քայլ ձեռնարկել՝ Սահմանադրական դատարանի մակարդակով խոսքի ազատության դեմ ստեղծված խնդիրը հետաքննելու համար։
«24 Ժամ»-ը կարծում է, որ այս հարցում կարևոր է իրավական հետաքննության անցկացումը իրավաբանորեն թափանցիկ և օրինական ձևով։
Գործակալությունը հրաժարվել է գրանցամատյանում ներառել «24saat.org» և «az24saat.org» առցանց մեդիա ռեսուրսները։ «24 ժամ»-ի այդ չարդարացված մերժումից հետո որոշումը բողոքարկվել է Բաքվի վարչական դատարան։ Գրանցամատյանում մուտքագրումը պարտադիր է լրատվամիջոցի օրենսդրության համաձայն։ «24 ժամը» դժգոհում է, որ օրենքը արդարացի չի կիրառվում.
Հարցում ուղարկելը
«24 Ժամ»-ը Մարդու իրավունքների հանձնակատարին խնդրել է հարցում ուղարկել Սահմանադրական դատարան, քանի դեռ դատարանը կորոշի բոլոր գործընկերների կողմից նույն հիմքով ներկայացված բողոքները։ Այդ խնդրանքով Սահմանադրական դատարանից խնդրեք ստուգել՝ արդյոք «ԶԼՄ-ի մասին օրենքը» համապատասխանում է Սահմանադրությանը։
Մեր պաշտպանական դիրքը
«24 ժամ»-ը կարծում է, որ նման վիճահարույց օրենքի սահմանադրականությունը պետք է ստուգվի Սահմանադրական դատարանում։ Սա կապված է իրավական հետաքննությունների անցկացման հետ, որոնք համապատասխանում են օրենքին և ներառում են իրավական թափանցիկության և մարդու իրավունքների պաշտպանության սկզբունքները:
Արդյունքը
«ԶԼՄ-ների մասին«Նոր օրենքի կիրառման գլխավոր պատասխանատուն Ադրբեջանի ԶԼՄ-ների զարգացման գործակալությունն է։ Օրենքի նպատակը լրատվամիջոցների ազատության «կարգավորումն» ու «պաշտպանելն» է, սակայն այն ունի մի քանի ասպեկտներ, որոնք ուղղակիորեն խախտում են քաղաքացիների իրավունքները։
Իշխանություն ներկայումս լրատվամիջոցներից պահանջում է գրանցվել իր շահերին համապատասխան իր ստեղծած կառույցում, ինչը ցանկացած ձևով խախտում է արդարադատության սկզբունքները։ Բացի այդ, այն ստեղծում է տեղեկատվության մենաշնորհ՝ գրանցվելով միայն ռեեստրի ծառայության կայքերում, որոնք գովազդում են հոդվածներ և նորություններ, որոնք քննադատական չեն պետական կառույցներին և նրա քաղաքականությանը:
Օրենքում օգտագործվող ոչ միանշանակ եզրույթները քաղաքացիներին նույնպես խոցելի են թողել գրաքննության նկատմամբ: Գործակալությունը հետաքննում է կայքերը, որոնք փնտրում են բովանդակություն կամ հայտարարություններ, որոնք կարող են համարվել «պետական գաղտնիք», որոնք խախտում են նրանց գաղտնիության և գաղտնիության իրավունքները: Թեև այս գործընթացը դեռ առեղծված է, ենթադրվում է, որ դա արվում է ռոբոտի կողմից, որը որոնում է հիմնաբառեր առանց մարդու վերահսկողության:
Սա տագնապալի օրինակ է, թե ինչպես կարելի է առանց որևէ պատճառաբանության սահմանափակել խոսքի և արտահայտվելու ազատությունը: Խոսքի ազատության դեմ այս չափազանց սահմանափակող և ներխուժող արարքը բացահայտում է, թե որքան ուժ ունի այսօր Ադրբեջանի ԶԼՄ-ների զարգացման գործակալությունը։
