Նոր դիսկուրս. «Ադրբեջանում բոլոր քաղաքական կազմակերպությունները պետք է լուծարվեն» – Լուրեր | Վերջին լուրեր | Վերջին նորություններ

Ընդդիմությունն ասում է, որ նոր հայեցակարգով է հանդես գալու

Սեպտեմբերի 19-20-ին ադրբեջանական բանակի լոկալ ռազմական գործողությունից հետո Ղարաբաղի ռեժիմը հայտարարել է, որ դադարեցրել է իր գործունեությունը։

Հոկտեմբերի 15-ին Խանքենդի կատարած այցի ժամանակ նախագահ Իլհամ Ալիևը հայտարարել է, որ Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը վերականգնվել է։

Դրանից հետո քաղաքական դիսկուրսում որոշակի հարցեր ի հայտ եկան ընդդիմության հետագա գործունեության վերաբերյալ։

Երիտասարդները սոցիալական ցանցերում քննարկում են սկսել ադրբեջանական ընդդիմության հետագա գործունեության վերաբերյալ։

«Անորոշություն է նկատվում…».

NIDA քաղաքացիական շարժման վարչության անդամ Արազ Ալիևը գրել է, որ Խանքենդիի վերադարձից հետո անորոշություն է առաջացել Ադրբեջանի ներքաղաքական, հատկապես ընդդիմադիր դաշտում։

Նրա խոսքով, կարծես թե մի քանի խմբակցություններ են ձեւավորվել, որոնք տարբեր ճանապարհներ են ընտրում.

Արազ Ալիևը թվարկեց նաև ճամբարի մեղադրանքները կառավարությանն ուղղված վերջին մի քանի տարիներին.

Նա ասաց, որ առաջին բաժինը, որը կոչվում է դասական, իր հիմնական թեզերը հիմնել է Ղարաբաղի վրա.

Որպես «Իշխանությունը չի կարող վերցնել Ղարաբաղը» պատմական թեզի շարունակություն՝ «Ղարաբաղը վերցվեց, բայց ինչու ոչ Խանքենդին»։ նրանք գնացին իրենց ճանապարհով: Այս անգամ նրանց հիմնական ուղղությունն էր՝ «Խանքենդին տարան, ինչո՞ւ ռուսները չգնացին»։ գաղափար. Սակայն այս գաղափարը, որն այժմ ունի ամենաշատ կողմնակիցները, կարծես թե այնքան էլ հաջող մոտեցում չէ ապագայի համար։ Որովհետեւ եթե վաղը ռուսները հեռանան, այս ուղղությունը շարունակելու բան չի մնա։ Այս բաժնի մի փոքր ինտելեկտուալ հատվածը փորձում է հարցը վերածել ռուս-արևմտյան դիսկուրսի։ Նրանք «արևմտյան ինտեգրացիայի» հարցը դնում են «ռուսական դաշինքի» դեմ։ Այսպիսով, համաշխարհային միտումին համապատասխան, նրանք կարծում են, որ փոփոխությունը կլինի Արևմուտքի և Ռուսաստանի աշխարհաքաղաքական հարաբերությունների ֆոնին։ Թեև այս մոտեցումն այս պահին խոստումնալից է թվում, այն փաստը, որ Ադրբեջանը դեռևս ստիպված չէ կոնկրետ ընտրություն կատարել Արևմուտքի և Ռուսաստանի միջև, մոտեցման ապագան մութ է դարձնում»։

Երիտասարդ ակտիվիստը կարծում է, որ այս ֆոնի վրա քննարկումներ անցկացնելն արդյունավետ չի թվում.

«Օրինակ՝ մեկ այլ խումբ փորձում է վեր հանել նախորդ տարիների իրադարձությունները (Թարթառի գործը, կրոնավորների ձերբակալությունը, 2003-ին տեղի ունեցածը և այլն) և հաշիվ խնդրել։ Այս մոտեցումը կարծես թե արդյունավետ չէ։ Որովհետեւ այս իրադարձությունները տալիս են «տաքացած ուտելիքի» էֆեկտը, առաջվա պես լուրջ արձագանք չեն առաջացնում, եւ Խանքենդիի խոսակցությունների ֆոնին դառնում են անտեսանելի հասարակության մեջ։

«Չորրորդ բաժինն այն հատվածն է, որը վաղուց դարձել է «բարեփոխումների հեքիաթի» առարկա։ Նրանք հույսերը կապել են խոստացված հանրաքվեի հետ։ Նրանք կարծում են, որ հանրաքվեի արդյունքում կլինեն լուրջ փոփոխություններ, ներքաղաքական մեղմացում եւ հնարավոր ժողովրդավարացում։ Նրանք էլ են հասկանում, որ այս փուլից հետո դժվար է, բայց դեռ հույս ունեն։ Հինգերորդ և ավելի փոքր մասն արդեն կարծում է, որ քաղաքական գործընթացներն անիմաստ են։ Նրանք օգտակար են համարում ամեն ինչ զրոյացնել, սպասել և փոքր գործողություններ կատարել այս ընթացքում: Նրանք կա՛մ խոսք չունեն քաղաքական դիսկուրսում, կա՛մ համերաշխ են վերը նշված հատվածների հետ»: Ալիեւը հավելել է.

Նա կարծում է, որ ներքաղաքական ոլորտում «հետղարաբաղյան շրջանի» վերաբերյալ հայեցակարգի լուրջ բացակայություն կա.

«Հարցերը, թե ինչպիսին է լինելու երկրի ապագան, ինչ է առաջարկվում, ինչ քայլեր են անհրաժեշտ առկա խնդիրները լուծելու համար, չեն որոնվում։ Նախապատվությունը դեռևս տրվում է ղարաբաղյան հիմնախնդրի վրա կենտրոնացած քաղաքական խմբերին։ Իշխանությունն իր մտքում ավարտել է հարցը, բայց ընդդիմությունը չի կարող ավարտել Ղարաբաղը։ Մի խոսքով, ներքաղաքական կյանքում սկսվել է «հետղարաբաղյան շրջանը»։ Այս ժամանակաշրջանը պահանջում է նոր, ռացիոնալ հիմքով հայեցակարգ և նոր մարտական ​​ոգի։ Սա քննարկելու և նոր ուղիներ փնտրելու կարիք կա։ Որովհետև Ղարաբաղն ավարտված է, բայց երկրում առկա խնդիրները չեն ավարտվել։ Այնքան շատ են դեռ».

«Նոր հայեցակարգ նոր դարաշրջանի համար…»

APCP-ի փոխնախագահ Սեյմուր Հազին Meydan TV-ին ասել է, որ նոր դարաշրջանը կունենա նոր հայեցակարգ.

«Հիմնական պահանջներն են իրավունքներն ու ազատությունները, ժողովրդավարությունը, աշխարհաքաղաքական ընտրությունները և Ադրբեջանը ավելի արդար սոցիալական պետության վերածելու գործընթացը»։

Սեյմուր Հազին ընդգծել է, որ երկիրը լուրջ խնդիրներ ունի կրթության, առողջապահության և սոցիալական արդարության, բնապահպանության և գյուղատնտեսության ոլորտներում.

«Այս ամենը կարտացոլվի քաղաքական պայքարում»։

Ինչ վերաբերում է մարտական ​​մեթոդներին, ապա PFLP-ի գործիչն ասում է, որ իրենք կիրառելու են հայտնաբերված մարտական ​​մեթոդները.

«Ամեն դեպքում, նրանք կիրականացնեն այն մեթոդները, որոնք օգտագործում է ամբողջ աշխարհը։ Հնարավորության դեպքում օրակարգում կլինեն կլոր սեղաններ, գրություններ, հոդվածներ, ելույթներ կամ ակցիաներ: Առանձնահատուկ ընտրություն չկա։ Մենք օգտագործելու ենք օրենքի ու քաղաքականության ընձեռած բոլոր հնարավորությունները»։

«Ադրբեջանում ոտնահարվում են հիմնարար իրավունքները».

Քաղաքական գործիչ Ռուսլան Իզզեթլին Իլհամ Ալիևին ասում է, որ 1989-90 թվականների քաղաքական հորձանուտից ոչ բոլորն են ընդդիմադիր դուրս եկել։

«Դրանից հետո քաղաքական գործիչների նոր սերունդներ կան, որոնք մտան քաղաքականություն։ Նրանք բավականին սկզբունքային են իշխանության դեմ»։

Իզեթլին ասում է, որ և՛ նոր սերունդը, և՛ դասական ընդդիմությունը կարող են ավելի շատ սոցիալական խնդիրներ բարձրացնել «հետղարաբաղյան դարաշրջանի» համար.

«Ալիեւի 20-ամյա կառավարման տարիներին սոցիալական խնդիրները չլուծվեցին. Անգամ 2016-ի հանրաքվեում քարոզարշավների մեծ մասը սոցիալական պետական ​​թեզով էր, բայց անցած 7 տարիներին քաղաքացիները սոցիալական պետություն չեն տեսել»։

Քաղաքական գործչի խոսքով՝ երկրում ոտնահարվում են հիմնարար իրավունքները.

«Տարիներ շարունակ նավթից կախված բյուջե է եղել, իսկ ոչ նավթային հատվածը ոչնչացվել է։ Այս առումով այլընտրանքային էներգիայի պահանջարկի աճի ժամանակաշրջանում Ադրբեջանը կկարողանա՞ հետագայում վճարել բյուջեից ֆինանսավորվողների աշխատավարձերը։ Ինչպե՞ս կրթություն կստանան Ադրբեջանում ճնշված մարդկանց երեխաները. Որովհետև ծնողները չեն կարող իրենց երեխաներին ուղարկել դաստիարակի մոտ: Ուստի սոցիալական անհավասարությունը անարդարություն է ստեղծում կրթական համակարգում, որի արդյունքում բավարար ներուժ ունեցող երեխաները դուրս են մնում կրթությունից։ Երկրում կան հիասքանչ ախտորոշիչ կենտրոններ, հիվանդանոցներ, բայց չկան ոչ սարքավորումներ, ոչ էլ պրոֆեսիոնալ բժիշկներ՝ քաղաքացու առողջությանը լուծում տալու համար։ Սովորական քաղաքացու համար դժվար է մասնավոր կլինիկաներում մասնագետ բժիշկների մոտ հետազոտվել»։.

«1 միլիոնից ավելի մարդ թոշակ է ստանում, բայց կենսաթոշակային համակարգը խախտված է. Գյուղատնտեսության ոլորտին սուբսիդիաներ են հատկացվում, բայց մենք տեսնում ենք ոչ թե զարգացում, այլ հետընթաց։ Հետո հարց է առաջանում՝ ո՞ւմ գրպանն են գնում սուբսիդիաները, ո՞ւմ գրպանները՝ գյուղատնտեսական պարկերը։ Այսպիսով, Ադրբեջանում կան սոցիալական խնդիրներ և անարդարություն։ Իշխանությունները ցանկանում են, որ այս խնդիրները չուռճացնենք։ Ասում է՝ մի ստվերեք Ղարաբաղի հաղթանակը… Դրա համար իշխանությունը պետք է լուրջ բարեփոխումներ իրականացնի, որ հաղթանակը չստվերվի։ – Իզաթելին ավարտեց իր միտքը.

«Քաղաքական կազմակերպությունները պետք է լուծարվեն, նոր կյանք պետք է գա քաղաքականություն».

Կառլովի համալսարանի գիտաշխատող Բահրում Սամադովն ասում է, որ ընդհանրապես ընդդիմությանը դեմ չէ։

Նա նշում է, որ ոչ ոք չի պնդում, որ Ադրբեջանում ընդդիմություն չկա.

«Պնդումն այն է, որ Ադրբեջանում ընդդիմադիր կուսակցություններն ու շարժումները տարբեր պատճառներով կորցրել են իրենց վստահությունը։ Իսկ իշխանությունն ավելի ուժեղ է, քան կա։ Անցած տարիներին ընդդիմությունը չկարողացավ այլընտրանքային առաջարկ անել Ղարաբաղի և գաղափարական հարցերի վերաբերյալ։ Արդյունքում, իշխանությունը Ղարաբաղի հարցի հետ խաղաց այնպես, ինչպես ցանկանում էր, և ստացավ ժողովրդի աջակցությունը, իսկ ընդդիմությունը կորցրեց իր վստահությունը։ Հիմնական պատճառներից մեկը գաղափարական այլընտրանքների բացակայությունն էր և իշխանություններից տարբեր դիսկուրս չներկայացնելը»:

Սակայն Սամադովը կարծում է, որ երկրում գործող քաղաքական կազմակերպությունները պետք է լուծարվեն և նոր շունչ հաղորդել քաղաքականությանը.

«Իմ թվարկածով բոլոր ընդդիմադիր շարժումներն ու կուսակցությունները պետք է հեռանան իրենցից, քանի որ ձախողվել են։ Դրանց հիման վրա կարող են ստեղծվել նոր հասարակական կազմակերպություններ և շարժումներ։ Բայց նրանք պետք է վերանայեն իրենց գաղափարախոսությունները և կարողանան դառնալ իրական այլընտրանք։ Ընդհանրապես, վստահությունը կորցրած ընդդիմությունը չի կարող հասնել սոցիալական մոբիլիզացիայի»։

Սեպտեմբերի 28-ին անջատողական «Լեռնային Ղարաբաղի (Արցախի) նախագահ Սամվել Շահրամանյանը հրամանագիր է ստորագրել «Հանրապետության» լուծարման մասին։

Նա հրամանագիրը կապեց 2023 թվականի սեպտեմբերի 19-ից հետո ստեղծված իրավիճակի հետ։

Նախագահ Իլհամ Ալիևը հոկտեմբերի 15-ին այցելել է Խանքենդի քաղաք։

Նա Խանքենդիում բարձրացրել է Ադրբեջանի դրոշը և ելույթ ունեցել։ Իր ելույթում նա ասել է, որ Ադրբեջանը լիովին վերականգնել է իր ինքնիշխանությունը, ղարաբաղյան խնդիրն ավարտված է, հակամարտությունն ավարտվել է։

Ղարաբաղյան երկրորդ հակամարտության համառոտ տարեգրություն

2020 թվականի սեպտեմբերին Ադրբեջանի և Հայաստանի զինված ուժերի միջև 44-օրյա Երկրորդ Ղարաբաղյան պատերազմի արդյունքում Ադրբեջանը վերականգնել է վերահսկողությունը Ղարաբաղի մի մասի և հարակից 7 շրջանների նկատմամբ։

Ռուս խաղաղապահներ են տեղակայվել Լաչինի միջանցքում և Ղարաբաղի շփման գծում այն ​​բանից հետո, երբ մարտերը դադարեցվել են Ադրբեջանի, Հայաստանի և Ռուսաստանի ղեկավարների կողմից ստորագրված եռակողմ համատեղ հայտարարությամբ։

Մինչ այժմ կողմերի միջև խաղաղության պայմանագիր չի ստորագրվել։