Իրավապահ նոր կազմակերպությունը՝ Ադրբեջանի իրավապահ համակարգում անհանգստացնող միտումների և գործելակերպի մասին

Բաքու/05.12.23/Թուրան. Վերջերս Ադրբեջանում ուժգնացել են քաղաքական բռնաճնշումները, որոնք համեմատվում են 2013-2014 թվականներին քաղաքացիական հասարակության հալածանքների հետ, ընդդեմ իշխանության քննադատների:

Այսօրվա ասուլիսում նման կարծիք հայտնեց «Պաշտպան» իրավաբանական կենտրոնի ղեկավար Սամադ Ռահիմլին։

Այս կենտրոնի գործունեությունը սկսվել է երկու ամիս առաջ, և այս հասարակական կազմակերպությունը զբաղվում է քաղաքացիների իրավական աջակցությամբ, հետևում է դատական ​​գործընթացների և ընդհանրապես մարդու իրավունքների հետ կապված իրավիճակին։

Ռահիմլին նշել է քաղաքական ճնշումների մի քանի միտումներ. Սեպտեմբերին «պատերազմի հակառակորդների» նկատմամբ իրականացվեցին հետապնդումներ և վարչական ձերբակալություններ։

Հետո ձերբակալությունները դադարեցին, սակայն ԶԼՄ-ներում շարունակվում են «պատերազմի հակառակորդների» հետապնդումները։

Հոկտեմբերին իշխանություններին, հատկապես ոստիկանությանը քննադատելու համար վարչական ձերբակալությունների նոր ալիք գրանցվեց։

Նոյեմբերին ձերբակալությունների ալիք սկսվեց լրագրողների, այդ թվում՝ Abzas Media-ի դեմ։

Ռահիմլին մտահոգիչ միտում է անվանել «մանր խուլիգանություն» հասկացությունը սոցցանց տեղափոխելու առաջարկը։

Երկրի Ոստիկանության ակադեմիայի հրապարակումներից մեկում առաջարկ է հրապարակվել Վարչական իրավախախտումների օրենսգրքում հատուկ նորմ՝ «Վիրտուալ խուլիգանություն» կիրառելու վերաբերյալ։ Այն իրականացվել է Ռուսաստանում։

Հոկտեմբերին սոցիալական ցանցերի մի քանի օգտատերեր վարչական կարգով ձերբակալվեցին սոցիալական ցանցերում «մանր խուլիգանության» համար, թեև ակտիվիստները չեն կատարել այն հանցագործությունները, որոնց համար մեղադրվում էին, ասել է Ռահիմլին։

Նա նաև մատնանշեց դատական ​​գործի բաց լինելու սկզբունքի խախտումը։ Ամենից հաճախ դա տեղի է ունենում Բաքվի վերաքննիչ դատարանում։ Այս մասին «Մուդաֆիաչի» կենտրոնն արձանագրել է աստվածաբան Սալման Բաբաեւի դատավարության ժամանակ։

Փորձագետը մեկ այլ խնդիր է համարել այն, որ մեղադրյալները, այդ թվում՝ Բաբաևը, բերվել են ձեռնաշղթաներով դատավարության, և որ նրանք չեն հեռացվել նիստի ընթացքում։ Սա խախտում է ամբաստանյալի արդյունավետ պաշտպանության իրավունքը, քանի որ նա նստած է ապակու հետևում և չի կարող խորհրդակցել փաստաբանի հետ:

Ռահիմլին մատնանշել է նաև դատարանների կողմից խափանման միջոցի ընտրության խախտումները, ինչը ևս մեկ անգամ դրսևորվել է «Աբզաս Մեդիա»-ի լրագրողների գործերով։

Դատարանները կամայականորեն բավարարում են հետաքննության միջնորդությունը՝ անտեսելով երկու կարևոր իրավական սկզբունք։ Նախ՝ մարդու նկատմամբ քրեական հետապնդումն արդարացված է, թե ոչ, և երկրորդ՝ եթե նույնիսկ արդարացված է, ապա ազատազրկման պատիժը նույնպես պետք է հիմնավորված լինի։ Այսինքն՝ մեղադրյալն իսկապես կարո՞ղ է թաքնվել քննությունից, ոչնչացնել ապացույցները, ճնշում գործադրել վկաների վրա։

Հաճախ հետաքննությունը նման հիմք չի տալիս, և դա հատկապես վերաբերում է լրագրողների, քաղաքացիական և կրոնական ակտիվիստների գործերին։

Խնդիր է նաև կալանավորների նկատմամբ անմարդկային վերաբերմունքը՝ խոստովանական ցուցմունքներ ստանալու նպատակով։ Այս գործելակերպը տարածված է կրոնական ակտիվիստների շրջանում:

Ձերբակալվածներից խոստովանական ցուցմունքներ են ձեռք բերվում մեղադրանքը խստացնելու, հարազատներին պատժելու սպառնալիքներով, իսկ եթե դա արդյունք չտա, ապա խոշտանգումներ են կիրառվում։

Ընդհանուր առմամբ, գործնականում Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի մի շարք հոդվածներ հաճախ խախտվում են իրավապահ և դատական ​​իշխանությունների կողմից։

*«Պաշտպան» իրավական պաշտպանության կենտրոնը ստեղծվել է 2023 թվականի սեպտեմբերի 26-ին Ժողովրդավարական նախաձեռնությունների ինստիտուտի և քաղաքացիական հասարակության այլ կառույցների հետ համագործակցող մի խումբ իրավաբանների կողմից -06C-