Բաքու/05.01.24/Թուրան. Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագիր կնքելու պատմական հնարավորություն կա. Այս մասին գերմանական «Berliner Zeitung» հրատարակությանը տված հարցազրույցում ասել է Ադրբեջանի նախագահի խորհրդական Հիքմաթ Հաջիեւը։ Ամփոփելով անցած տարին՝ նա ասել է, որ Ադրբեջանն ու Հայաստանը ի վիճակի են երկկողմ բանակցություններ վարել ուղղակիորեն՝ առանց միջնորդների, և կողմերը կարող են խաղաղության պայմանագիր կնքել։ «Ներկայումս մենք լուրջ խոչընդոտներ չենք տեսնում խաղաղության համաձայնագրի կնքման համար։ Ընդհակառակը, սա երկու երկրների հարաբերություններում ամենահանգիստ շրջանն է վերջին 30 տարվա ընթացքում։ Դրական էր նաեւ վերջերս Սանկտ Պետերբուրգում Ադրբեջանի նախագահի եւ Հայաստանի վարչապետի հանդիպումը։ Սակայն կոնկրետ ժամանակացույցի մասին դժվար է խոսել։ Գործընթացն ավարտին հասցնելու համար անհրաժեշտ են լրացուցիչ բանակցություններ»։ Երկու երկրներն էլ պատրա՞ստ են խաղաղության համաձայնագիր կնքել՝ առանց սահմանը սահմանազատելու և Զանգեզուրի միջանցքի ճակատագիրը որոշելու։ Պատասխանելով այս հարցին՝ Հաջիևն ասել է, որ «խաղաղ համաձայնագիրը չպետք է երաշխիք լինի սահմանի սահմանազատման համար»։ Խաղաղության պայմանագրի, սահմանների իրականացման և սահմանազատման շուրջ բանակցություններն ընթանում են միաժամանակ, բայց երկու տարբեր ձևաչափերով։ Նոյեմբերին երկու կողմերը պայմանավորվել են կարգավորել սահմանների սահմանազատման և սահմանների անվտանգության հարցերով համատեղ հանձնաժողովի աշխատանքը։
Դեկտեմբերի 6-ին նախագահ Ալիևը կոչ արեց ապահովել Ադրբեջանից Նախիջևան «հեշտ փոխադրումը»։ Չպետք է լինեն «ստուգումներ ու միջամտություններ». Հաջիևն ասել է, որ դա Ադրբեջանի օրինական իրավունքն է, և 2020 թվականի նոյեմբերի 10-ի եռակողմ հայտարարության մեջ Հայաստանը խոստացել է ապահովել անխոչընդոտ տրանսպորտային կապեր Ադրբեջանի երկու մասերի միջև։ «Մենք չենք պատրաստվում սպասել, որ Հայաստանը կկատարի իր պարտավորությունները և կօգտագործենք բոլոր հնարավորությունները՝ դիվերսիֆիկացնելու մեր հաղորդակցության ուղիները»,- ասաց նա։ «Հասկանալի է, որ մաքսային և սահմանային հսկողության հրաժարումը վերաբերում է միայն Ադրբեջանի մի շրջանից մյուսը տեղափոխվող ապրանքներին, այլ ոչ թե երրորդ երկրներ ուղարկվող ապրանքներին», – շարունակել է Հաջիևը։ Նա բացասական գնահատական տվեց նաեւ հայկական նոր նախաձեռնությանը, որը կոչվում է «Խաղաղության խաչմերուկ» տրանսպորտային նախագիծը։ «Հայաստանը փորձում է խուսափել Եռակողմ հռչակագրի պարտավորություններից։ Նպատակը պատկերացում ստեղծելն է, որ Հայաստանը պատրաստ է տարածաշրջանի բացմանը»,- ասել է Հաջիեւը։ «Չնայած Հայաստանը հայտարարել է, որ ցանկանում է վերականգնել երկաթուղային կապը, սակայն մերժում է զուգահեռ ավտոմայրուղու կառուցումը։ Փոխարենը մեզ առաջարկում են երկար, անհարմար և եղանակից կախված հյուսիսային երթուղի»: «Հայաստանի տարածքի և Նախիջևանի կապը մենք չենք դիտարկում որպես Հայաստանի ինքնիշխանության և Իրանի հետ հարաբերությունների սպառնալիք։
Ադրբեջանից Նախիջևան տրանսպորտային կապերը՝ Հայաստանի տարածքով, չեն ազդի Իրանի հետ Հայաստանի առևտրի վրա։ Երկու երթուղիները հատվում են առանց միմյանց խանգարելու։ Եթե կա քաղաքական կամք, միշտ կարելի է ընդունելի պայմաններ գտնել։ «Միջանցք» բառի մեջ նույնպես սարսափելի ոչինչ չկա. Այն օգտագործվում է ամբողջ աշխարհում տրանսպորտային ուղիների հետ կապված։ Նմանապես, այս տրանսպորտային կապը Հայաստանին չի զրկում Իրանի հետ սահմանից։ Եվ միեւնույն ժամանակ դա Հայաստանը երկու մասի չի բաժանի։ Նման ենթադրություններն արևմտյան որոշ լրատվամիջոցներում իրականացված լայնածավալ զրպարտչական արշավի արդյունք են»,- ասել է Հիքմաթ Հաջիևը։ -0-
