«Jamnews».ալյուրի նյութի հիման վրա
«Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության գործընթացի ռուսական մոդելը նախատեսում է «միջանցք», այսինքն՝ ճանապարհների բացում առանց հայկական կողմի վերահսկողության, սահմանների անվերջ սահմանազատում և Մոսկվայի դիրքերի ամրապնդում Հարավային Կովկասում»,- ասել է քաղաքագետը։ Արեգ Քոչինյանը կարծում է.
Սակայն, նրա կարծիքով, այդ կետերից ոչ մեկը չի հանգեցնի Ադրբեջանի հետ տեւական խաղաղության։ Փորձագետն ասում է, որ «սա մշտական է, Ռուսաստանը չի ցանկանում խաղաղության համաձայնագիր, այլ միայն գործընթացի», այսինքն՝ շահագրգռված է ոչ թե հակամարտության կարգավորմամբ, այլ իր մասնակցությամբ քննարկումներով։
«Մոսկվան վերջնական կարգավորման կարիք չունի».
Արեգ Քոչինյանը նշում է, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների միանվագ կարգավորումը Մոսկվայի ծրագրերի մեջ չէ. Նրան անհրաժեշտ է, որ հակամարտությունը շարունակվի «նույնիսկ առանց Ղարաբաղի»։
«Աէաrmuճակատագիրատլարի տաչափավորամագնելեսնսա, տաrաflաr զգալիորեն դաrագադա ռուսերենեսև այլնագաղտնիքաnvա դաyաnաինանրանք ազատ կլինեն»:
Ըստ քաղաքագետի՝ Արեւմուտքը եւս չի ցանկանում անմասն մնալ տարածաշրջանում տեղի ունեցող գործընթացներից, սակայն պարզ չէ, թե ինչ մակարդակով են ցանկանում մասնակցել։ Քոչինյանը նշում է, որ Թուրքիան և Ռուսաստանը բավականաչափ էներգիա, ռեսուրսներ և քաղաքական կամք են դրսևորել՝ տարածաշրջանում իրենց դերը պահպանելու համար։ Սակայն պարզ չէ, թե Արեւմուտքն ինչ է պատրաստ անել այդ նպատակով։
«Երեք սցենար մumkun.dur»
Արեգ Քոչինյանը նկարագրում է իրադարձությունների զարգացման երեք սցենար.
· “Մի քիչաrbaycan խնդրի կարգավորումեսնա ռազեսդեսr, ԵրմաՆիստանի ձյունինչ հաԳլ մեկ ահամաձայնել հայցըես irալի սurmuռվա բuտun դրանք ներառում են ՔաՌԲ-ն քաղաքական երաշխավոր է»;
· «Քաrb Ազաrbaycanես -իցլույսսեղաններեսԱԺ ատարինէշիմաես կարող եմեսr, բայց բմահացել էlgամեկն էաՇրջանառության կորուստամակ երեքn այս ձևաչափովես տաՔլիֆը կազմում է` Ազաrbaycanես Տurkyա vա Ռուսաստան, Երմանիստանես էա Քաrb մահացել էlkալարի դաՍբաclատեղ»;
· «Սuլհա ձեռք չի բերվել, Քաrb մահացել էԶ uԶաrinա բավականամատանիա մաջուրաtgմահացել էտurmur, ԵրմաՆիստանն էա Ռուսաստան-Տuրկիյա համաձայնեցինեսլաշապրանքես տարինա մuակնհայտադա տաk մնալեսr».
Առաջին և երկրորդ սցենարները, ըստ քաղաքագետի, բխում են Արևմուտքի շահերից. Իսկ եթե դրանք չկատարվեն, Հայաստանը ստիպված կլինի գտնել «խաղաղ համակեցության բանաձեւ» Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի հետ։
«Վատ տարբերակը այն չէ, որ հաtta guԶէշտլագինըեսնա Ազաrbaycan vա Տuրկիյա տարինա համաձայնեցինեսլաշմի գնաակ լազեսկլինի մ. Վատ տարբերակեսr որ այս գuԶէշտլարի սա-ից երեքn բաշգազես խմբագաքառա և այլնա-ից աvաzinա բաշգազես համաձայնեցինեսլկեռիկգնալագակ. Հետո էա և այլնաn բաշ տալաnlարի քամի՛ գտնիրաyա մադուք ստիպված կլինեք vա աvաբանտա հաԳլ nա չես ստանա – ասում է Քոչինյանը։
«Հայաստանը պետք է տնտեսական գործընկերություն առաջարկի Թուրքիային և Ադրբեջանին».
Վերլուծաբանը կարծում է, որ տարածաշրջանում երկարաժամկետ խաղաղություն հաստատելու համար պետք է հաշվի առնել հետևյալ ճշմարտությունը՝ դուք պայքարում եք ոչ միայն պատերազմող կողմի, այլ նաև այն կողմերի հետ, որոնց հետ փոխշահավետ հարաբերություններ ունեք։ Ուստի, ըստ Քոչինյանի, անհրաժեշտ է փորձել հանդես գալ որպես տնտեսական գործընկեր Անկարայի և Բաքվի համար.
“Մենք կարող ենքեսqca Գլառանցքի ենթակառուցվածք vա էներգետիկ նախագիծալարի իշլաyip hazեսռմալալեսնրանքես մuտաֆինանսական կորուստամամենք ենք.”
Բացի այդ, Քոչինյանը հայտարարում է, որ Հայաստանը պետք է ուժեղացնի իր պաշտպանունակությունը։ Խոսքը ոչ միայն զինված ուժերի վերաձեւավորման, այլեւ ռազմաքաղաքական հարաբերությունների հաստատման մասին է։ Այստեղ նախատեսվում է համագործակցություն այն պետությունների հետ, որոնք պատրաստ չեն «այս քաղաքական պայքարում տեսնել Հայաստանի վերացումը կամ հետագա թուլացումը»։
Քոչինյանը նշում է, որ խաղաղությունը ձեռք է բերվում ուժերի հավասարակշռության դեպքում, ուստի Հայաստանը պետք է լուծի իր առջեւ ծառացած խնդիրները՝ պաշտպանելու իր տարածքային ամբողջականությունն ու ինքնիշխանությունը։
