Ադրբեջանի հինգ ոչ կառավարական կազմակերպություններ առաջարկել են ստեղծել «COP29 – Էկոլոգիական արդարադատության նախաձեռնություն»՝ ուշադրություն հրավիրելու երկրում քաղաքացիական հասարակության, մարդու իրավունքների և շրջակա միջավայրի ոլորտում առկա խնդիրների վրա։
Այս կազմակերպությունների մամուլի համար հայտարարության մեջ ասվում է.
«Ինչպես հայտնի է, ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության գլոբալ կոնֆերանսի (COP29 – Կողմերի համաժողով) 29-րդ նստաշրջանը տեղի կունենա 2024 թվականի նոյեմբերին Ադրբեջանում։ Հաշվի առնելով նախորդ տարիների փորձը՝ նկատենք, որ մոտ երկու շաբաթ կտևի գիտաժողովին տասնյակ հազարավոր օտարերկրյա հյուրերի մասնակցություն։ Հնարավոր է նաև, որ հյուրերի թվում լինեն տասնյակ համաշխարհային առաջնորդներ, բարձրաստիճան քաղաքական գործիչներ, միջազգային կազմակերպությունների ղեկավարներ, ԶԼՄ-ների և հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ։
COP29-ը կլինի առաջին գլոբալ համաժողովը, որը կանցկացվի Ադրբեջանի տարածքում՝ նրա տարածքային ամբողջականության ապահովումից հետո և անկախության շրջանում անցկացվող ամենամեծ միջազգային միջոցառումը։ Այս առումով Ադրբեջանում COP29-ի անցկացումը, բացի բնապահպանական խնդիրներից, երկրի համար մեծ նշանակություն ունի քաղաքական և տնտեսական տեսանկյունից։
Սակայն Ադրբեջանը, որը կհյուրընկալի այնպիսի մեծ համաշխարհային միջոցառում, ինչպիսին COP29-ն է, ունի բազմաթիվ խնդիրներ՝ կապված քաղաքացիական իրավունքների և շրջակա միջավայրի հետ։ Այս խնդիրները ներառում են քաղաքական դրդապատճառներով ձերբակալություններ, քաղաքացիական հասարակության միջավայրի կրճատում, ընտանեկան բռնություն, կոռուպցիա, շրջակա միջավայրի դեմ կառավարության գործողությունների անարդյունավետությունը, հատկապես Ապշերոն թերակղզու նավթային աղտոտումը և ջրային ռեսուրսների սպառումը և ցամաքային սահմանների փակումը: քաղաքացիներին առանց որևէ պատճառաբանության կարելի է անել կորոնավիրուսի համաճարակի ավարտից հետո։
Հաշվի առնելով այս ամենը, քանի որ Ադրբեջանում գործող ՀԿ-ները, Free Economy Aid հասարակական ասոցիացիան, EcoFront-ը, Կանանց հզորացման կենտրոնը, Ընտրությունների մոնիտորինգի և ժողովրդավարության կրթական կենտրոնը և Քաղաքացիական իրավունքների ինստիտուտը նույնպես մասնակցել են COP29 միջոցառմանը` ապահովելու քաղաքացիական ազատությունները, հանրային մասնակցությունը և բնապահպանական արդարադատությունը երկրում, այն դիտարկում է որպես հնարավորություն ստեղծելու COP29 – Ստեղծում է Արդարադատության շրջակա միջավայրի նախաձեռնությունը և որոշել է իրականացնել վերլուծական, շահերի պաշտպանության և համագործակցային գործողություններ՝ համատեղելով իրենց կարողությունները նշված խնդիրների լուծման համար:
Քաղաքական դրդապատճառներով ձերբակալված լրագրողների, հասարակական և քաղաքական ակտիվիստների ազատ արձակում. Բ. ՀԿ-ների և դրամաշնորհների մասին օրենքներում փոփոխություններ կատարել՝ ապահովելու քաղաքացիական հասարակության ազատ գործունեությունը և հանրության մասնակցությունը. Գ. Միլլի Մեջլիսի մակարդակով քաղաքացիական հասարակության մասնակցությամբ հակակոռուպցիոն գործողությունների ծրագրի ընդունումը, որը նախատեսում է կոռուպցիայի հետ կապված ներկա իրավիճակի գնահատում, չափելի գործողությունները, կատարման ժամկետը և բյուջեն: Հաշվետվությունների համակարգերի ստեղծում՝ գործունեության իրականացումը գնահատելու համար. Դ. Կանանց նկատմամբ բռնության կանխարգելման Ստամբուլի կոնվենցիայի վավերացում. Ե. Երկրի ցամաքային սահմաններից քաղաքացիների ազատ տեղաշարժի ապահովում. Զ. Ավելի հավակնոտ պարտավորություններ ստանձնել և 2030 թվականի համար ճանապարհային քարտեզի մշակում Փարիզի կլիմայի համաձայնագրով. G. Մինչև 2030 թվականը նավթով աղտոտված տարածքների մաքրման գործողությունների ծրագրի մշակում և իրականացում. Հ. Մինչև 2030 թվականը ջրային ռեսուրսների արդար և արդյունավետ օգտագործման ուղղությամբ զգալի առաջընթացի հասնելու ռազմավարության և գործողությունների ծրագրի բացահայտում»։
Տեղեկությունը ստորագրել են հետևյալ կազմակերպությունների ղեկավարները.
Աջակցություն ազատ տնտեսությանը հասարակական միավորում – Զոհրաբ Իսմայիլ, ԷկոՖրոնտ – Ջավիդ Գարա, Կանանց հզորացման կենտրոն – Վաֆա Ռուստամ ընտրությունների մոնիտորինգի և ժողովրդավարության կրթական կենտրոն – Անար Մամեդլիի քաղաքացիական իրավունքների ինստիտուտ – Բաշիր Սուլեյմանլի
