ԱՄՆ Պետդեպարտամենտը կարծում է, որ և՛ Ադրբեջանը, և՛ Հայաստանը խախտում են զորավարժությունների վերաբերյալ միջազգային պայմանագիրը, ասել է Turan-ի Վաշինգտոնի թղթակիցը։
Աշխարհի երկրների կողմից սպառազինությունների վերահսկման խախտումների վերաբերյալ Կոնգրեսին ուղղված իր տարեկան զեկույցում Պետդեպարտամենտը մեղադրել է Ադրբեջանին և Հայաստանին 2023 թվականին խոշոր զորավարժությունների կամ իրադարձությունների մասին չզեկուցելու մեջ։ Երկրները պետք է դա անեն Վստահության մասին Վիեննայի կոնվենցիայի համաձայն (հայտնի է որպես VD11):
Զեկույցի համաձայն՝ 2022 թվականի նոյեմբերի 17-ին Ադրբեջանը հայտարարել է, որ չի նախատեսում 2023 օրացուցային տարվա համար VD11 կետով որևէ ռազմական գործողություններ կազմակերպել։ Սակայն Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարության կայքում 2023 թվականի հոկտեմբերին տեղեկություն է տրվել Մուստաֆա Քեմալ Աթաթուրք 2023 կոչվող զորավարժությունների մասին։
Եթե նույնիսկ Ադրբեջանը կարծում է, որ չպետք է զգուշացվի այդ զորավարժությունների մասին, Ադրբեջանը պետք է տեղեկացներ այդ զորավարժությունների մասին, կարծում է Պետդեպարտամենտը։
Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև շարունակվող հակամարտության պատճառով VD11-ի հետ կապված ուղղակի դիվանագիտական փոխգործակցությունը սահմանափակվել է։ 2023 թվականի դեկտեմբերին Բաքվում ԱՄՆ դեսպանատան ռազմական կցորդը Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարությանը կոչ է արել ամբողջությամբ կատարել VD11-ով ստանձնած պարտավորությունները։
Դրանից հետո Ադրբեջանը զգուշացրել է ԵԱՀԿ անդամ երկրներին 2023 թվականի զորավարժություններից հետո.
Ինչ վերաբերում է Հայաստանին, ապա Երևանը նախորդ տարի չի կատարել VD11-ով ստանձնած պարտավորությունները։ Հայաստանը հիմնականում չի ներկայացրել իր զինված ուժերի մասին տարեկան տվյալներ, ինչպես նաև այլ անհրաժեշտ տվյալներ։ Հայաստանը 2023 թվականին որևէ խոշոր զորավարժության կամ գործողությունների մասին չի հայտնել։
«Հայաստանը տարեկան տվյալներ չի ներկայացրել 2019 թվականի դեկտեմբերի 15-ի վերջին ներկայացումից հետո»,- ասվում է զեկույցում։
2020, 2021 և 2022 թվականներին Հայաստանը VD11-ի վերաբերյալ տվյալներ չի տրամադրել՝ վկայակոչելով Ադրբեջանի հետ շարունակվող հակամարտությունը։ 2023 թվականի դեկտեմբերի 15-ին Հայաստանը տարեկան տվյալներ չի ներկայացրել։
2020 թվականի հուլիսի 29-ին Հայաստանը հայտարարեց, որ Վիեննայի փաստաթղթի համաձայն չի կարող ընդունել իր տարածքում թուրքական ռազմական տեսչությունը։
«Վերջին դիվանագիտական հարաբերությունները հուշում են, որ Հայաստանը մտադիր չէ վերսկսել VD11-ի ամբողջական իրականացումը 2024 թվականին, բայց կարող է բաց լինել գործընկերների հետ երկկողմ աշխատանքի համար», – ասվում է զեկույցում։
