2024 թվականի ապրիլի վերջի դրությամբ Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև սահմանի սահմանազատման համար անհրաժեշտ գեոդեզիական չափումների կեսից ավելին ավարտվել է և արդեն տեղադրվել է 35 սահմանակետ։ Պաշտոնյաների խոսքով, այս իրադարձությունը կարևոր քայլ է նախկին խորհրդային երկու հանրապետությունների միջև սահմանների որոշման բարդ գործընթացում։
Ադրբեջանի փոխվարչապետ Շահին Մուստաֆաևն ասել է, որ համակարգման ջանքերը շարունակաբար առաջ են ընթանում։ «Սահմանային կետերի տեղադրումը որոշիչ փուլ է սահմանազատման գործընթացում, որը երաշխավորում է աշխարհագրական սահմանների համապատասխանությունը 1991 թվականի համաձայնագրին»,- ասել է Մուստաֆաևը Բաքվում կայացած մամուլի ճեպազրույցում։
Սահմանազատման գործընթացն իրականացվում է 1991 թվականին Խորհրդային Միության փլուզումից հետո Անկախ Պետությունների Համագործակցության (ԱՊՀ) կողմից ընդունված Ալմա-Աթի հռչակագրի համաձայն։ Հռչակագիրը եղել է ԽՍՀՄ փլուզման ժամանակ գոյություն ունեցող վարչական բաժանման հիման վրա սահմանների որոշման հիմնական փաստաթուղթը։
Միլլի Մեջլիսի (Ադրբեջանի խորհրդարանի պաշտպանության, անվտանգության և հակակոռուպցիոն հանձնաժողովի) անդամ Արզու Նաղիևն ընդգծել է սահմանների ճշգրիտ սահմանազատման համար պատմական քարտեզների կիրառման կարևորությունը։ «1991 թվականին ԽՍՀՄ փլուզումից հետո յուրաքանչյուր հանրապետություն դարձավ անկախ պետություն։ Որոշվել է, որ սահմանների սահմանազատումն ու սահմանազատումը պետք է հիմնված լինեն 1991 թվականի քարտեզների վրա»,- ասել է Նագիևը Turan տեղեկատվական գործակալությանը։
Սահմանների սահմանազատման ընթացիկ աշխատանքները ներառում են մանրամասն գեոդեզիական հետազոտություններ և համաձայնեցված գծերի երկայնքով ֆիզիկական նշիչների տեղադրում: Այս առարկայական գործընթացն անհրաժեշտ է ապագա տարածքային վեճերը կանխելու և երկկողմ հարաբերություններն ամրապնդելու համար։
Ե՛վ Ադրբեջանը, և՛ Հայաստանը իրենց հանձնառությունն են հայտնել շարունակել սահմանազատման գործընթացը՝ ուղղված չլուծված խնդիրների լուծմանը և սահմանների ամրապնդմանը։ Մինչ օրս կատարված աշխատանքը արտացոլում է միջազգային նորմերին և պատմական նախադեպերին հավատարիմ մնալու ընդհանուր ըմբռնումը և փոխադարձ ցանկությունը:
