Անցյալ տարվա նոյեմբերից Ադրբեջանում ճնշվում են անկախ մամուլը և քաղաքացիական հասարակությունը, ինչը չափազանց անհանգստացնող է և տարիներով հետ է մղում Ադրբեջանին։ Այս մասին ուրբաթ օրը մի խումբ լրագրողների հետ հարցազրույցում ասել է Ադրբեջանում ԱՄՆ դեսպան Մարկ Լիբին։
Նրա խոսքով, ԱՄՆ-ը ձեռնարկում է բոլոր միջոցները իրավիճակը բարելավելու համար։ «Մենք դա անում ենք բացահայտ մեր գործընկերների հետ հանդիպումներում։ Մենք ինչ-որ բան անում ենք բաց, ինչ-որ բան մասնավոր, և մենք դա շարունակելու ենք»,- ասաց դեսպանը։
Ի՞նչ կարող է անել ԱՄՆ-ը Ադրբեջանում լրագրողների և քաղաքացիական ակտիվիստների ձերբակալությունը կանխելու համար. Պատասխանելով այս հարցին՝ դեսպանն ասաց, որ պետքարտուղար Բլինկենը զանգահարել է նախագահ Ալիևին՝ մարդու իրավունքների և կալանավորումների հետ կապված։ «Բայց պետք է հարցնել Ադրբեջանի իշխանություններին, թե ինչ է տեղի ունեցել», – ասել է դեսպանը։
Ադրբեջանը միջազգային պարտավորություններ ունի, և Միացյալ Նահանգները կշարունակի բարձրաձայնել նման խնդիրների մասին և աջակցել անկախ ԶԼՄ-ներին, ասել է նա։
Ադրբեջանի իշխանությունները ձերբակալված լրագրողների և սոցիալական ակտիվիստների դեպքերը ներկայացնում են որպես փողի մաքսանենգություն։ Խոսքը արեւմտյան երկրների, այդ թվում՝ ԱՄՆ-ի կողմից հատկացված միջոցների մասին է։ Արդյո՞ք սա նշանակում է ճնշում ԱՄՆ-ի դեմ:
Ի պատասխան՝ դեսպանն ասաց, որ ամերիկյան կողմն ամեն ինչ թափանցիկ է դարձնում։ Եթե կա դժգոհություն, ապա դա պետք է հարցնել Ադրբեջանի իշխանություններից։
Ինչպե՞ս կանդրադառնան ԱՄՆ-ի և Ադրբեջանի հարաբերությունների վրա ԱՄՆ կոնգրեսականների՝ Ադրբեջանի պաշտոնյաների դեմ պատժամիջոցներ կիրառելու առաջարկները։
Այս հարցին դեսպանը պատասխանեց, որ այդ միտքը չի եկել ԱՄՆ նախագահի վարչակազմից։ Դեսպանը չմեկնաբանեց, թե ով է այն առաջարկել, ինչ հեռանկարներ ունի այս օրինագիծը եւ ինչ է այն ասում։ Իսկ թե դա ինչպես կազդի երկկողմ հարաբերությունների վրա, դիվանագետը խորհուրդ է տվել կարդալ ադրբեջանական պաշտոնական մամուլի արձագանքը։ Այնուամենայնիվ, մարդու իրավունքների հետ կապված իրավիճակը պետք է բարելավվի, որպեսզի կանխվի նման փաստաթղթերի ի հայտ գալը, հավելել է նա։
Մեկ տարի առաջ ԱՄՆ ՄԶԳ-ն Ադրբեջանի ԶԼՄ-ներին և հասարակական կազմակերպություններին առաջարկեց մի շարք նախագծեր, որոնք իրականացվեցին։ Սակայն անցյալ տարվա աշնանից իշխանությունները սկսեցին քրեական գործ հարուցել այս նախագծերին մասնակցողների դեմ։ Ինչ է պատահել? ԱՄՆ ՄԶԳ-ն իշխանությունների հետ չի՞ համաձայնել դրամաշնորհների հատկացման հարցում, թե՞ պաշտոնական Բաքուն համաձայնել է, ապա խախտել պայմանագիրը։ Թուրանի հարցին դեսպանը միանշանակ պատասխան չի տվել. Նրա խոսքով՝ ամերիկյան կողմն ամեն ինչ արել է օրենքի սահմաններում։
«Սա Ադրբեջանի կառավարության որոշումն է՝ ճնշել անկախ մամուլին։ Եթե ներկայացնում են, փողերի լվացումը, լրագրողների ու հասարակական գործիչների նկատմամբ ոտնձգությունները նշանակում են քաղաքականության փոփոխություն։ Չգիտեմ՝ ինչու են դա անում»,- ասաց նա։
Դեսպանը նշել է, որ երկկողմ հարաբերությունները ներառում են լուրջ համագործակցություն տնտեսական, քաղաքական և այլ ոլորտներում, և այդ համագործակցությունը կշարունակվի։
Ի՞նչ պետք է անի պաշտոնական Բաքուն, որպեսզի Ադրբեջանի 44 պետական պաշտոնյաների նկատմամբ պատժամիջոցների մասին օրենքը չընդունվի։ Դեսպանը խուսափեց Թուրանի հարցին ուղիղ պատասխանից և ասաց. «Եթե խախտումները դադարեցվեն, մարդիկ կքննադատե՞ն մարդու իրավունքների խախտումը»։
Ինչպե՞ս է ԱՄՆ-ն ընկալում Մոսկվայի հետ Բաքվի ջերմ հարաբերությունները և Վաշինգտոնի հետ սառը հարաբերությունները։
«Թուրանի» հարցին ի պատասխան՝ դեսպանն ասել է, որ Ադրբեջանը ապրում է «վտանգավոր հարեւանների» հարեւանությամբ։ Ադրբեջանն ինքը պետք է որոշի, թե ում հետ հարաբերություններ հաստատի, բայց եթե նայենք Ռուսաստանի գործողություններին Ուկրաինայում, Մոլդովայում, Վրաստանում, Սիրիայում և այլ վայրերում, ապա կարելի է տեսնել, որ Ռուսաստանի հետ մտերմությունը «արդյունավետ չէ»։
«Սա ագրեսիվ, անպետք երկիր է։ Ադրբեջանը պետք է հաշվի առնի դա և որոշի, թե ինչպես պաշտպանի իր ինքնիշխանությունը»,- ասել է նա։
Ինչո՞ւ դեսպանը չի գնում Շուշա, բայց միաժամանակ գնում է Ադրբեջանի այլ շրջաններ։ Դեսպանը Turan-ի հարցին պատասխանել է այսպես.«Այստեղ քաղաքական պատճառներ չկան։ Երբ պատրաստ լինեմ, կգնամ, դեռ պատրաստ չեմ»:
