«Լրագրողներ առանց սահմանների» կազմակերպության 2024 թվականի մամուլի ազատության ամենամյա ինդեքսում Ադրբեջանը 180 երկրների մեջ զբաղեցրել է 164-րդ տեղը։
Այս ցածր ցուցանիշի պատճառը 2014 թվականից երկրում «վերջին քննադատական ձայների դեմ անողոք պատերազմն է», ասվում է կազմակերպության զեկույցում։
Երկրում, կարելի է ասել, մամուլի տարածքը գտնվում է իշխանությունների վերահսկողության տակ, իսկ անկախ լրատվական կայքերի մեծ մասը՝ «Ազադլըգ»-ը, «Մեյդան TV»-ն, որոնք ենթակա են պետական գրաքննության, գտնվում են արտերկրում։
Իշխանությունները դեռևս փորձում են խեղդել անկախ ԶԼՄ-ներին և լրագրողներին՝ սահմանափակելով նրանց տեղեկատվության հասանելիությունը, իսկ պաշտոնական մարմինները հրաժարվում են արձագանքել։
Մամուլի ոլորտի կարգավորման համար պատասխանատու մարմինների, ինչպես նաև Մամուլի խորհրդի ղեկավարներին նշանակում է կառավարությունը։ Իշխանամետ լրատվամիջոցներն օգտագործվում են քննադատական ձայներին սպառնալու և վարկաբեկող անձնական տեղեկություններ հրապարակելու համար։
Վերջին 20 տարում ԶԼՄ-ների հետ կապված օրենսդրությունը գնալով ավելի ռեպրեսիվ է դարձել։
Լրատվամիջոցների մասին օրենքը, որն ուժի մեջ է մտել 2022 թվականի փետրվարին, օրինականացնում է գրաքննությունը։ Այս ոլորտը կարգավորող որոշ օրենքներ հակասում են մամուլի ազատության և խոսքի ազատության ոլորտում երկրի միջազգային պարտավորություններին։
Կառավարությանն ուղղված ցանկացած քննադատություն սոցիալական ցանցերի օգտատերերի կողմից, ինչպիսիք են Facebook-ը կամ YouTube-ը, կարող է խստագույնս պատժվել։
Միջազգային դոնորների հետ համագործակցությունն արգելված է 2014 թվականից։ Քանի որ կառավարությունը վերահսկում է գովազդային ոլորտը, երկրում ոչ մի անկախ լրատվամիջոց չի կարող զարգանալ: Իշխանամետ լրատվամիջոցները ստանում են դրամական պարգևներ և պաշտոնական սուբսիդիաներ։ Իշխանությունները չեն վարանում իրենց հետ աշխատող լրագրողներին բնակարանով կամ ֆինանսական այլ արտոնություններ տրամադրել։
Որոշ կայքեր, որոնք իրենց անվանում են լրատվամիջոցներ, իրականում զբաղված են ռեկետով և երբեմն վերահսկվում են պաշտոնյաների կողմից:
Եթե անկախ լրագրողները դիմադրում են ճնշումներին, շանտաժին կամ կոռուպցիոն փորձերին, ապա նրանց ձերբակալում են անհեթեթ պատրվակներով։
Ավելի քան 20 տարի ոչ մի պետական ծառայող կամ ոստիկան չի պատժվել լրագրողին ծեծի ենթարկելու կամ վիրավորելու համար։
Լրագրողները չեն կարող երաշխավորել իրենց աղբյուրների պաշտպանությունը։ Իշխանությունները փորձում են լռեցնել նրանց, ովքեր լքում են երկիրը, հարձակվում են երկրում մնացած նրանց ընտանիքի անդամների վրա և նույնիսկ սպառնում են նրանց աքսորում։
Այսօր Ադրբեջանում բանտերում են գտնվում 13 լրագրողներ և մեկ մամուլի աշխատակից։ Սա Եվրոպայում ամենաբարձր ցուցանիշներից մեկն է՝ ըստ մամուլի ազատության ինդեքսի։
