Իսրայելում շատերն են նույն տպավորության տակ հոկտեմբերի 7-ի իրադարձությունները և դրան հաջորդած պատերազմը ստիպեց իսրայելցիներին «արթնանալ» և թողնել պաղեստինցիների հետ խաղաղության կամ դիվանագիտական համաձայնությունների գաղափարը:
Հակառակ այս ընդհանուր թեզի, ռեժիսոր Միկի Գիցինը Իսրայելի նոր հիմնադրամը ԻսրայելումՆա ասաց, որ հոկտեմբերի 7-ը և դրան հաջորդած ինը ամիսները փոփոխությունների հանգեցրին իսրայելական հասարակության և Իսրայելի մասին պատկերացումների, որոնք պայմաններ ստեղծեցին պաղեստինցիների հետ դիվանագիտական համաձայնությունների և իրական առաջընթացի համար իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտությունում:
«Ամենաիմաստալից բանը, որ տեղի է ունենում, այն է, որ մարդիկ պատասխաններ են փնտրում», – ասաց Գիցինը, հավելելով, որ դա այն է, ինչ NIF-ի աշխատակիցները տեսել են իրենց հետազոտության ընթացքում:
Թեև որոշ ավանդական իմաստություն ասում է, որ հոկտեմբերի 7-ը մարտահրավեր է նետում խաղաղության համար գործընկեր ունենալու գաղափարին, Գիցը նշում է, որ շատերի համար այն նաև մարտահրավեր է նետում այն գաղափարին, որ իսրայելա-պաղեստինյան ստատուս քվոն հնարավոր է պահպանել:
«Այն, ինչ ավարտվեց շատերի համար, այն գաղափարն էր, որ հնարավոր է կառավարել հակամարտությունը»: Գիցինն ասել է, որ իսրայելցիներին հաջողվել է փախչել հակամարտության իրողություններից։ «Եթե ես տարածքներում (Հորդանան գետի արևմտյան ափում) չեմ, չգիտեմ, թե ինչ են անում իմ անվան հետ, չգիտեմ, թե դա ինչ է նշանակում, գործնականում ես դրանից վտանգ չեմ զգում։ Ես կարող եմ դրանով ապրել»:
Սակայն հոկտեմբերի 7-ին իսրայելցիները «հասկացան, թե դա մեզ ինչքան է սպառնում։ Ինչպես կարող է դա կործանել մեր կյանքը, որքան դաժան և վտանգավոր կարող է լինել»,- բացատրել է Գիցինը։
Իսրայել-ՀԱՄԱՍ պատերազմը մարդկանց ստիպել է հասկանալ, որ ինչպես իսրայելական, այնպես էլ պաղեստինյան ծայրահեղական տարրերին թուլացնելու միակ ճանապարհը դիվանագիտական համաձայնագրերն են, հավելել է նա՝ հավելելով, որ դա վերացրել է այն սահմանները, որոնց կարելի է հասնել միայն ռազմական ուժի միջոցով: դառնում է սուր թեթեւացում.
«Համասը չի կարող ոչնչացվել ուժով։ Ես սա չեմ ասում, բանակն է ասում»:
Գիցինն ասաց, որ Իսրայելի պաշտպանության բանակը ինը ամիս է, ինչ գտնվում է Գազայում, մեծ ուժ է կիրառում և բազմիցս կհաղթեր Համասին, եթե ռազմական ուժը բավարար լիներ։ «Մենք դեռ չենք հաղթել Համասին, քանի որ ահաբեկչական կազմակերպությունները միայն ուժով չեն կարող հաղթել։
«Բանակը կարծես թե մեծ ռազմական աշխատանք է կատարում, բայց արդյունքի չի հասնում,- ասաց նա,- որովհետև միայն ուժով արդյունք չի գա։
Պատերազմի հետևանքները
Պատերազմը նաև ընդգծեց Իսրայելի դիվանագիտական պայմանավորվածությունների կարևորությունն ու կայունությունը, բացատրեց Գիցինը` որպես օրինակ բերելով Իսրայելի վրա Իրանի ապրիլյան հարձակմանը միջազգային արձագանքը:
«Պետության հիմնադրումից ի վեր Իսրայելի անվտանգության հեռանկարը հիմնված է Իսրայելի վրա՝ որպես գործընկերներ ունեցող երկրի»։
Հոկտեմբերի 7-ը ցույց տվեց, թե որքան խորն են ազդում իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտությունը և Իսրայելի կառավարման քաղաքականությունը Իսրայելի միջազգային հարաբերությունների վրա, բացատրեց Գիցինը:
Ըստ Գիցի, այս պայմանագրերի կարևորության հավատը զուտ գաղափարական չէ։ «Կարծում եմ, որ դա նաև ամենամիամիտ ասելն է: «Իրականությունից ամենամեծ շեղումը մտածելն է, որ Իսրայելը կարող է պաշտպանվել առանց ռազմավարական գործընկերների, առանց տարածաշրջանային մտածողության»:
Պատերազմի մյուս հետևանքը, ըստ Գիցի, այն է, որ հոկտեմբերի 7-ից ի վեր իսրայելական ծայրահեղ աջերի տեսակետը լիովին ի հայտ է եկել և, նրա կարծիքով, չի համապատասխանում իսրայելական լայն հասարակության տեսակետներին։
«Ծայրահեղ աջերը չեն թաքցնում, որ իրենց նպատակը հրեաներին Գազա տեղափոխելն է։ Մինչ մենք խոսում ենք (Ֆինանսների նախարար Բեզալել) Սմոտրիչը դե ֆակտո միացնում է Արևմտյան ափը:
Գիցինը նշել է, որ չնայած այն բանին, որ իրենք վստահ են պաղեստինցիների հետ դիվանագիտական լուծման հնարավորության մեջ, իսրայելցիների մեջ «մեծամասնություն (կողմ) Գազայի կարգավորմանը չկա։ «Հորդանան գետի Արևմտյան ափը բռնակցելու մեծամասնություն չկա։ Հավերժական պատերազմի համար մեծամասնություն չկա.
«Սմոտրիչի և (Ազգային անվտանգության նախարար Իտամար) Բեն-Գվիրի և մնացած հանրության միջև բաժանումն այնքան պարզ է դարձել, որ մարդիկ լուծումներ են փնտրելու, որոնք Սմոտրիչն ու Բեն-Գվիրը չեն»:
Այս հարցը սրվում է Գազայում և Հորդանան գետի Արևմտյան ափին հրեական բնակեցման կողմնակիցների պատրաստակամությամբ՝ զոհաբերել պատանդներին, որոնք հաճախ պահվում են Համասի կողմից, ասել է Գիցինը, ինչը իսրայելցիներին ավելի կհեռացնի այդ գաղափարախոսությունից: .
«Պատանդների հարցը սոցիալական մեծ ուժ է».
Իսրայել-Համաս պատերազմի այս հետևանքները. Գիցինն ասաց, որ վրեժխնդրության ցանկությունը, հակամարտությունը կառավարելու ձախողումը, տարածաշրջանային համագործակցության կարևորությունը, միայն ուժով Համասին ոչնչացնելու ձախողումը և Իսրայելի ծայրահեղ աջերի «բացահայտումը» միասին դիվանագիտական համաձայնությունների համար տեղ են ստեղծում:
Նա բացատրեց, որ սա պացիֆիզմի գաղափարական ընտրություն չէ։
«Ես պացիֆիստական լեզվով չեմ խոսում. Ես հասկանում եմ ուժի կիրառման անհրաժեշտությունը»,- ասաց նա։
Բայց միայն իշխանությունը չի կարող աշխատել առանց «հաջորդ օրվա» պլանի, առանց դիվանագիտական նպատակների, և Իսրայելում ամեն ինչ կլինի այնպես, ինչպես նախկինում էր։
«Իսրայելը պետք է ուժեղ լինի, Իսրայելը բանակի կարիք ունի, Իսրայելը պետք է պաշտպանի իրեն, դա պարզ է»,- ասել է նա՝ հավելելով, որ նման մոտեցումը միայն ուժի կիրառման ծայրահեղությանը կհանգեցնի Իսրայելին դեպի «մեկ այլ իրականություն, որը պարզապես հաղթում է»: ես չեմ աշխատում»:
Գիցինը խոստովանել է, որ դիվանագիտական համաձայնագրերն առանց ռիսկերի չեն. «Համաձայնագրեր կնքելիս հսկայական ռիսկեր կան»,- ասել է նա՝ հավելելով, որ դա մասամբ այն պատճառով է, որ պաղեստինյան և իսրայելական բնակչության ծայրահեղական խմբերը շահագրգռված չեն նման համաձայնագրերով։
Այս ռիսկերն անհրաժեշտ են, քանի որ «մենք հասկանում ենք, որ առանց դիվանագիտական համաձայնության և առանց պաղեստինցիներին համաձայնագրում ներառելու, մենք կապրենք հոկտեմբերի 7-ից մինչև հոկտեմբերի 7-ը»։
Գիցինը դիվանագիտական համաձայնագրերին աջակցությունը նկարագրում է որպես տարբեր գաղափարների շարք:
Ոմանք կաջակցեն համաձայնագրերին, քանի որ հավատում են նման պայմանագրերի բարոյականությանը:
Ոմանք զուտ գործնական մոտեցում կցուցաբերեն։ Ըստ նրա՝ սա վատ բան չէ. դա «քաղաքական բազմազանությունն է, որի վրա մենք պետք է աշխատենք»։
Գիցինը բացատրեց, որ այս պայմանավորվածությունների իրականացման համար ամենաիմաստալից բանը առաջնորդությունն է:
Իսրայելին «խաղաղություն ձգտող ղեկավարություն է պետք և չի վախենում խոսել համաձայնության և այլ ապրելակերպի մասին։ Կարծում եմ՝ այսօր դա բաց ենք թողել»:
ՊԱՏԵՐԱԶՄԸ Իսրայելին մղեց իսկական խաչմերուկի. «Իսրայելը գտնվում է մի կետում, որտեղ պետք է որոշի, թե ինչ անել», – ասել է Գիցինը:
«Հրեա ժողովրդի ազգային պետությունը միաժամանակ հավասարություն է և այլն։ Դա խոստումնալից ժողովրդավարությո՞ւն է, թե՞ ինքնավար, ազգայնական պետություն, որը ղեկավարվում է պոպուլիստական աջերի կամ մեսիական աջերի կողմից: «Մենք չափազանց շատ կոնֆլիկտային կետերի ենք գնում, և դրանց վերջում ստիպված կլինենք ընտրություն կատարել»։
Սա խորապես կապված է մնացած աշխարհի հետ Իսրայելի հարաբերությունների հետ, և Իսրայելը գտնվում է միջազգային մեկուսացման և էական փոփոխություններ կատարելու անհրաժեշտության միջև ընտրություն կատարելու կետում:
«Իսրայելը աննորմալ է միջազգային քաղաքական լանդշաֆտում, քանի որ այն ունի երկարաժամկետ օկուպացիա, որը մարդկանց իր վերահսկողության տակ է պահում առանց քաղաքացիական և մարդու իրավունքների և առանց փոփոխության հորիզոնի», – ասաց Գիցինը, որը ոչ միայն միջազգային ճնշում է գործադրում Իսրայելի վրա, այլև սխալվում է դրա համար: իսրայելցիներ.
«Եթե մենք մեզ տեսնում ենք որպես իսկապես ժողովրդավարական, ազատական հասարակություն, մենք չենք կարող լինել երկու զուգահեռ իրավական համակարգեր ունեցող երկիր: մենք չենք կարող».
Ըստ Գիցի, այս խաչմերուկը ոչ միայն էական ազդեցություն կունենա Իսրայելի միջազգային դիրքի վրա, այլև կազդի սփյուռքի հրեաների հետ Իսրայելի հարաբերությունների վրա:
NIF-ի հետ իր աշխատանքի միջոցով Գիցինը աշխատում է հրեա առաջնորդների հետ ամբողջ աշխարհում, և իր աշխատանքում նա տեսել է, որ Իսրայելից դուրս հրեաները հայտնվել են «բացարձակ խելագարության» մեջ, ինչ Գիցինը հոկտեմբերին անվանեց «արմատական ձախ»: 7 որպես ապագաղութացման փորձ և հրեական իսթեբլիշմենթ, որը պաշտպանում է այն գաղափարը, որ «Իսրայելը ոչ մի սխալ չի կարող անել»:
Թեև հրեական բնակչությունը ստիպված է հեռանալ այս արմատական ձախ տարածություններից, «ամերիկյան հրեական բնակչության մեծամասնությունը (նաև) դա տեղին չի համարում (հրեական կառույցում): Նա տեսնում է Գազայի սարսափները, տեսնում է մահացած երեխաներին, տեսնում է ցավը»:
«Իսրայելը պետք է ճանապարհ գտնի շփվելու մեծամասնության (սփյուռքի հրեաների) հետ, ովքեր ասում են. «այո, հոկտեմբերի 7-ը Հոլոքոստից ի վեր հրեա ժողովրդին պատուհասած ամենամեծ աղետն է»: Իսրայելը պետք է պաշտպանի իրեն. Ո՛չ, առանց սահմանների չի կարելի պատերազմներ վարել։ Այո, Գազայում անմեղ մարդիկ կան։ Այո, մենք պետք է դիվանագիտական համաձայնությունների ուղիներ գտնենք»։
«Բեն-Գվիր, Սմոտրիչ ճանապարհը ուժեղ աջակիցներ ունի արտերկրի հրեաների շրջանում, բայց ճնշող մեծամասնությունը այնտեղ չկա», – ասաց Գիցինը: Սա նշանակալի է նրանով, որ Իսրայելը այս երկու քաղաքական գործիչներին հետևում է աջակողմյան ճանապարհով: «Ի՞նչ է ասում հրեական ազգային պետության մասին, որ հրեա ժողովրդի մեծամասնությունը համաձայն չէ նրա ուղու հետ։
Գիցինը նշել է, որ կարևոր է միջին հիմք գտնել այն գաղափարի միջև, որ Իսրայելը ոչ մի սխալ չի կարող անել, և այն գաղափարի միջև, որ հոկտեմբերի 7-ը ապագաղութացման համար պայքար է:
«Եթե պաղեստինա-իսրայելական տարածքը դառնա Բեն-Գվիրա կամ Համաս, մենք կորցրել ենք կապը ոչ միայն հրեական սփյուռքի, այլև միջազգային հանրության հետ»,- ասել է Գիցինը։
Հոկտեմբերի 7-ին NIF-ը սկսեց աշխատել Իսրայելի համայնքները պաշտպանելու համար՝ տարհանվածներին տեղավորելու և ապաստարաններ տրամադրելու միջոցով:
Միաժամանակ կազմակերպությունն ընդունել է Գազայի բնակիչներին մարդասիրական օգնություն տրամադրելու անհրաժեշտությունը։
«Դա այն բարդությունն է, որը մենք բերում ենք որպես կազմակերպություն», – ասաց Գիցինը: «Իրականությունը բարդ հայացք է պահանջում». •
