Պետության ստեղծման սկզբնական շրջանում և դրա ստեղծումից մեկուկես տասնամյակ առաջ հազարավոր գերմանացի և ավստրիացի հրեաներ պատրաստեցին ալիյա՝ իրենց հետ բերելով իրենց մեծ մշակութային բեռները:
Այսպիսով, նորաստեղծ երկիրը ծանոթացավ գերմանական հին սովորություններին, ինչպիսին է Schlafstunde-ն՝ անձեռնմխելի ամենօրյա հանգստի ռեժիմը, որը խստորեն պահպանվում է ժամը 14-ից մինչև 16-ը, դանդաղ և երկարատև սոցիալական փոխազդեցություն և սրճարաններում սուրճի և տորթի շուրջ հնչյունների վայելք: «Հեյմի» (նախկին հայրենիքի) մասին գերմաներեն լսած նոր օլիմը ռադիոյով կամ LP-ով, այստեղ կարող են այլ կարևոր գործեր անել։
Միկա Քոհենը հասկանում է դա և ամուր կապ ունի մշակութային դրոշմների այդ կողմի հետ:
«Վիեննական երաժշտությունը, սկզբունքորեն, այսօր աշխարհի օպերաների մեծ մասի հիմքն է։ Այդ բոլոր մեծ երաժիշտները կային Վիեննայում»,- նշում է նա։
Դա բավականին պնդում է, և 22-ամյա սոպրանո երգչուհին դա հաստատում է Ավստրիայի մայրաքաղաքի արտադրության իր անձնական փորձով: «Հենց որ հանդիպեցի երգացանկին, օպերետներին ու վիեննական երաժշտությանը, ասացի՝ վայ, ինչ զվարճալի է»։
Այս լայնածավալ ստեղծագործության Քոհենի հաճույքը պետք է լիակատար ցուցադրվի և լսելի լինի, երբ նա ելույթ կունենա նոյեմբերի 22-ին (11:00) Թել Ավիվի Իսրայելի երաժշտական կոնսերվատորիայում կայանալիք Ավստրիական մշակույթի օրերին: Երաժշտական միջոցառումը Վիեն-Թել Ավիվ ձեռնարկության մի մասն է, որը հիմնադրել է Ջուդիթ Վայնման-Սթերնը, ով իր ժամանակը բաժանում է Վիեննայի և Նեթանիայի տների միջև:
Սա վիեննական արմատներով իսրայելցիների և այլոց մշակութային նախաձեռնության ութերորդ թողարկումն է, որը Վայնման-Սթերնը հմայիչ կերպով անվանում է «օպերետային առավոտ՝ երաժշտությամբ և հարազատ ձայներով ձեր հայրենիքից»: Անշուշտ, այս օրերին դեռևս շատ չեն վերապրած Վիեննայի հրեական համայնքից առաջ Հոլոքոստը:
Այնուամենայնիվ, պատահում է, որ երկրորդ, երրորդ և չորրորդ սերունդներից ոմանք շարունակում են սնվել իրենց ընտանեկան ժառանգությամբ: «Մենք երբեք այսքան մեծ հանդիսատես չենք ունեցել», – ասաց Վայնման-Սթերնը:
Ավստրիայի մշակույթի օրեր
Թվում է, թե Ավստրիայի մշակույթի օրերը հենց այս ժամանակների համար երաժշտական բժշկության ճիշտ գդալն են: «Ավստրիացիների չորս սերունդներ՝ հին ու նոր, այս դժվար ու տխուր օրերին տոմս են խնդրել»,- հավելում է նա։
«Դա այնքան զարմանալի ռեպերտուար է», – ասաց Քոհենը: «Անհնար է դա բացատրել։ Երաժշտության նրբությունն ու գեղեցկությունը, ծիծաղն ու խաղը, ամեն ինչ մեկ տեղում է։
Ուրբաթ օրը Քոհենի զուգընկերների թվում է իսրայելցի տենոր Ռոն Զաիկան, ով գործիքային նվագակցությամբ կկիսվի ուրախ և հոգևոր դուետներով ավստրիացի-իսրայելցի դաշնակահար Լիոր Կրետցերի հետ՝ Ավստրիական մշակույթի օրերի գործիք: «Մենք կներկայացնենք վիեննական երաժշտության բոլոր բնագավառներից ստեղծագործություններ։ Օպերետներից մինչև ժողովրդական երգեր, վալսեր և դուետներ Ռոնի հետ: Իսկ Լիորը շատ լավ է խաղում»:
Հասկանալի պատճառներով Վայնման-Սթերնը ստիպված էր բավարարվել փառատոնի կրճատ թողարկումով, քանի որ դժվար էր այստեղ գրավել արտասահմանցի արտիստներին։ Այդուհանդերձ, մի օր մարդ չի մնա առանց որակյալ երաժշտական բովանդակության կամ դրական մտադրության: Միջոցառման դրոշը` «Im Prater bluh’n wieder die Baume» – Ծառերը նորից ծաղկում են Պրատերում, վերաբերում է Վիեննայի Երկրորդ թաղամասում Դանուբի ափին գտնվող փռված Պրատերի այգուն, որը նվիրում է պիեսը:
Քոհենը ելույթ ունեցավ Վիեննայում անցած օգոստոսին Վիեննայի օպերային ակադեմիայի ծրագրով, այդ թվում՝ խաղալով Դեսպինայի դերը Մոցարտի օպերայի «Կոզի վան տուտտե» օպերայում՝ մասնակցելով հայտնի Musikverein (Վիեննայի երաժշտական ընկերություն) և Մոցարտհաուսի համերգներին:
Երիտասարդ իսրայելացի սոպրանոն ակնհայտորեն կիրք է ձեռք բերել օպերայի նկատմամբ և գնալով ամրապնդում է իր կապերը գերմանալեզու վոկալ ստեղծագործությունների հետ, որոնք սնվում են իր ծագմամբ: «Պապս Լեհաստանից էր եկել, բայց գերմաներեն էր խոսում, ու ես հիշում եմ, որ տանը ընկերների հետ գերմաներեն էր խոսում։ Լեզվի հետ ես ինձ զգում եմ ինչպես տանը և սովորում եմ այն»:
Քոհենը կարծում է, որ սա անբաժանելի է Վիեննայի և այլ երգերի վոկալիստ լավ աշխատանք կատարելու համար: «Ես պատիվ եմ ունեցել երգելու տարբեր լեզուներով։ Համալսարանի ուսուցիչներս էլ ինձ ասացին, որ նախ պետք է հասկանալ տեքստը: Եթե ես չգիտեմ իմ կարդացածի բովանդակությունը, ես երբեք չեմ կարող հասկանալ երգը կամ երաժշտությունը: Երաժշտությունն ու տեքստը զարմանալի համադրություն են: Եթե հասկանում ես խոսքերը, կարող ես հասկանալ երաժշտությունը և հակառակը»:
Սա կրկնակի ճիշտ է, երբ ձեր լսարանը ծանոթ է սկզբնաղբյուր նյութին և մշակույթին: Սա կլինի Քոհենի երրորդ ելույթը Թել Ավիվի միջոցառմանը, և նա ականատես է եղել այդ փաստին: «Դա երաժշտություն է, որը թափանցում է հոգի»,- ասաց նա։ «Դա տեսնում եք համերգների ժամանակ։ Անցյալ տարի հանդիսատեսն ինձ հետ երգեց։ Նրանք գիտեն բոլոր երգերը՝ այնտեղ ծնված մարդիկ, երկրորդ և երրորդ սերունդները։ Երաժշտությունը սկսվում է, և բոլորը հառաչում են նոստալգիկ ուրախությունից»:
Վիեննական ցայտաղբյուրի զգացումն ուժեղացնում է ավանդական վիեննական սրճարանը, որտեղ խնձորի շտրուդելն ու այլ դելիկատեսներ են մատուցվում ֆիզիկապես և էմոցիոնալ քաղցած հաճախորդներին:
«Մարդիկ համերգից հետո գալիս են ինձ մոտ սրճարանում և պատմում, թե որքան են իրենց դուր եկել երաժշտությունը և ինչպես է այն հիշեցնում իրենց սիրելի Վիեննայի մասին»,- ասում է Քոհենը։
Դուք չեք կարող բաց թողնել համեղ կաթիլ:
Տոմսերի և լրացուցիչ տեղեկությունների համար զանգահարել (054) 622-1604 և (էլփոստը պաշտպանված է)
